xaxikomeriyak

LA HIDRA DE LA REVOLUCION. Peter Linenbaugh, Marcus Rediker. Critica arg.

Historia liburuak gustuko dituenarentzat. Betikoa kontatzen zaigu, baina aro modernoko historia honek ez ditu garaileak protagonista, iraultza egiten duten “Hidra”ren osatzaileak baizik. Hainbat buru dituen munstro horri buruak moztu eta moztu arren beti berriak sortzen zaizkio. Agintariek Atlantikoan herria menperatzeko egin zituzten pauso sistematikoak eta herriak altxatzeko erabilitako era eta modu desberdinak azaltzen dira liburuan
Zein modutan?
-Nekazariak herritik hirira joan ziren. Bale. Lur komunalak, denonak, espropiatzeko (lapurtzeko) erabilitako sistema agertzen da.
-Kapitalismoak bere filosofia burges eta berritzailea zuen. Bale. Lehenengo lapurtutako lurrak hesitu eta martxan jartzeko jendea behartu beharra zegoen, kaiak eraiki, munduaren lapurretan jarraitzeko marinel izatera behartu eta guztia mantentzeko moduko lanak egiteko. Francis Bacon agertzen zaigu hemen, filosofoa (“la única posibilidad de sanear el creciente déficit era involucrar al país en una contienda bien vista que tuviera lugar en el extranjero”, 1622an); berak hidraren aurka Herkulesek bezala lan egin behar zela esanez akabatu beharreko sei buruk osatutako hidraren itxura agertzen du: indigenak, pobreak (lanean jarriz, bertakoak lehenengo, gero irlandarrak, gero esklabo beltzak), piratak, lapurrak, hiltzaileak, “amazonak” edo emakumeak (borrokalariak zirenak) eta anabaptistak (doktrina berdinzale arriskutsuegiak zituztenak). Hauek guztiak belaunikatzeko tresna TERROREA izan zen.
-Hau guztia bideratzeko atalka lan egin zen. Lehenengo giza erreprodukzioa kontrolatu beharra zegoen, lan esku sortzailea. Erditzearen inguruko “maskulinizazioa” eta zientziaren sarrera (forzepsak, gizon emaginak…) eta emakumearen kontrola: kriminalizazioa (sorginak) eta erlijio mundutik kanporatzea.
-Gero liburuan bide horren aurka gizakiak egin zituen saiakera eta matxinadak aipatzen dira. Napoli 1647 (Masaniello), London 1649, Barbados 1649, Eire 1649 (“Irlanda era un pais bárbaro… porque, a diferencia de otros reinos y estados bien gobernados, no tenía la pena de muerte.” Sir John Davis), Gambia 1652, Virginia 1663.
-Pirata = Lapurra egingo dugu guk denok asoziazioa oraindik ere, ezta? Eta zergatik ez pirata = askatasunaren eredu “kaltegarria” eta, beraz, menperatu beharrekoa? Beste era honetan begiratzen dio liburuak jende talde honi. Kapitulu erakargarria.
-Ikusi duzue Scorseseren Gangs of New York? Ba, orain bidaiatu mende bat lehenagora eta 1741an bertan eman zen iraultza sonatua kontatuko zaizue. Beltzak, irlandarrak, ingeles servantak (Zerbitzu kontratudun benetako esklaboak) eta indigenak, denak batean, azkenekoz historian, boterearen aurka garaile. Geroztik honek ikasi zuen arraza eta nazio desberdinetakoak ez batzeko modu bakarra banatzea zela: arrazakeriaren eta naziokeriaren sorrera.
-Hala ere USArik ez legoke hauek berak ez balira altxatu 1776an eta lehenago. Hori bai, gero famatuak egingo ziren historia, koadro eta grabatuetatik jende pobrea, beltzak, indigenak eta emakumeak kendu eta jauntxoak soilik agertzen dira protagonista gisa.
-Bazenekiten zein zen Catherine Despard? Nik ere ez. Bere senar Edward 1803an urkatu zuten erregea kainoikada batez hil eta Londonen jabe egin ondoren arauak aldatzeko zuen asmoagatik. Bera Nelsonekin batera ibilia zen armadan, eta irlandarra zen ( herri lurren lapurreta ikusia). Belizeko gobernari gisa lur banaketa bat egin zuen (indigena eta beltzak hauen jabe eginaz) eta jasandako oztopo guztien ondoren emaztearekin Londonera itzuli zen, marinel ,esklabu eta langileen artera. (“Os han dicho que la política es un tema ene l que nunca debéis pensar; y que debeis ceder a los ricos y a los grandes hombres del país la tarea de decidir sobre los asuntos de gobierno… ¿Quien os da este consejo?)
- Robert Wedderburn ezagutuko duzue eta menperatuen askatasunaren alde egin zuten askoz jende gehiago, historia liburu ohikoetan agertzen ez direnak, baina beste historia batzuen protagonistak.